sobota, 29 listopada 2014

Pilch mocno. Anioły w końcu ustępują demonom. Recenzja i rozważania nad „Wieloma demonami” Jerzego Pilcha.


Jerzy Pilch
Wiele demonów
(data premiery: 2013-04-18)
Wydawnictwo Wielka Litera


Nikt tak w Polsce nie pisze, jak pisze Pilch Jerzy. Może i nawet na całym świecie nikt tak nie pisze jak autor uhonorowanego w 2001 roku nagrodą Nike  „Pod mocnym aniołem”. Najnowsza powieść mistrza rodzimej prozy potwierdza, że literacko jest on w formie wręcz olimpijskiej, a wydawane ostatnimi laty Dzienniki, usypywały jedynie grunt pod ten udany powrót do powieściopisarskiej czołówki. Niezaprzeczalnie cieszy powrót w znajome regiony Śląska Cieszyńskiego, tym razem do małej, luterańskiej (a jakże!) miejscowości Sigla, gdzie tajemniczy narrator, uczestniczący w części wydarzeń opisanych w książce, stara się wyjaśnić tajemnicze zaginięcie Oli Mrakówny, nad wiek rezolutnej córki tamtejszego księdza. Nie ma oczywiście wątpliwości; Sigla to znana z poprzednich powieści Pilcha Wisła, a powieść mimo sugestywnie zarysowanego wątku kryminalnego nie jest w rzeczy samej kryminałem – jest czymś o niebo bardziej intrygującym.

sobota, 15 listopada 2014

Czarna kawka, czy Biały Kafka? Recenzja i rozważania na temat książki Grzegorza Kozery.



Grzegorz Kozera
Biały Kafka
(data premiery [pierwsze wydanie]: 2004)
Wydawnictwo STON2




Debiut prozatorski Grzegorza Kozery, nagrodzony w Konkursie Literackim im. Stefana Żeromskiego. Już na początku pierwszego rozdziału bohater (domniemane alter ego autora książki) zuchwale nam się zwierza, że w życiu udawały mu się właściwie tylko dwie rzeczy „zdobywanie kobiet i chlanie”.  Ale ile w tej frazie niepotrzebnej przesady i fałszywej skromności, bo przecież tak de facto, to sprawa sprowadza się w głównej mierze do chlania. Zdobywanie kobiet przemyka w tle, z początku jest silniejszym bodźcem, ale z czasem pozostaje tylko mikrym pretekstem do sięgnięcia po „Białego Kafkę”. I niby są kochanki, jest żona, ale jakby w tle; tym co w ruch wprawia całą maszynę jest alkohol. Książka nie jest jednak o samym alkoholu jako takim, ani też o alkoholu i kobietach (jak chciał być może autor) ale o alkoholizmie, jego prostocie i implikacjach. Jego nieprzenikliwości oraz upartej skrytości.

środa, 5 listopada 2014

Buszując w trocinach. Rozważania o powieści Krzysztofa Vargi pt. "Trociny".



Krzysztof Varga
Trociny
(data premiery: 2012-04-25)
Wydawnictwo Czarne



Nudna, monotonna praca, w której podgryzają Ci kostki młode wilki pragnące dochrapać się do Twojego stołka, oblepione syfem miasta, ciągle opóźnione pociągi w PKP, szmirowata muzyka wylewająca się potokiem ze stacji radiowych, ogłupione tandetną modą społeczeństwo. Ile pocisków od losu, może przyjąć pięćdziesięcioletni bohater powieści, mieszkaniec wielkomiejskiej Warszawy, stolicy, a czasem i całego świata, dla dużej części przyjeżdżających do niej ludzi, pragnących odnaleźć tu godziwą pracę i lepsze życie? Jak długo można karmić się pogardą, oraz zniechęceniem, jednocześnie utrzymywać w sztywnych ryzach emocje i zdrowie psychiczne?

poniedziałek, 3 listopada 2014

Rozważania o "Ościach" Ignacego Karpowicza


Ignacy Karpowicz 
Ości
(data premiery: 2013-06-05)
Wydawnictwo Literackie



Ości – inteligentna plotka, świetna powieść o relacjach międzyludzkich – czytamy w recenzjach. Krytycy delektują się wyróżnioną nominacją do Nike powieścią, jakby była dobrze wysmażonym pączkiem. Trudno zaprzeczyć faktowi, spotkanie z powieścią Karpowicza daje sporą satysfakcję intelektualną. Niesamowita inteligencja oraz błyskotliwość z jaką prowadzona jest przez autora narracja sprawia, że pragnie się dotrzeć jak najprędzej do końca rozdziału i z pierwotną ciekawością rozpocząć rozdział następny. Losy grupki bohaterów powiązanych ze sobą przecinającymi się nićmi uczuć i zależności, to zgodnie z obietnicą, główna oś książki. Karpowicz, by wprowadzić do swojego świata, nie używa tradycyjnych opisów, które osadzają powieść w konkretnym czasie i miejscu. Opisy są raczej lakoniczne, nie znajdziemy tu klasycznych charakterystyk bohaterów czy miejsc akcji, uwaga skupia się głownie na emocjach i relacjach międzyludzkich, a te są równie odważne co sama konstrukcja książki. Bohaterowie wprowadzeni są bardzo sprawnie i świadomie a sam autor deklaruje w wywiadach udzielanych po wydaniu książki, iż prawie wszyscy mają swój pierwowzór w rzeczywistości; żyją i obracają się w kręgach autora.